Problemen met ontlasting hebben niet vaak een lichamelijke oorzaak. Bij maximaal 5% van alle kinderen met ontlastingsproblemen is er daadwerkelijk een lichamelijk probleem. In alle andere gevallen wordt er gesproken over een functioneel probleem, of anders gezegd: een probleem zonder lichamelijke oorzaak.

Sommige kinderen moeten 2 tot 3 keer per dag naar het toilet om te poepen, anderen maar 1 maal per 2 dagen. Dit is allemaal normaal. We poepen allemaal anders. We spreken van obstipatie (verstopping) wanneer een kind minder dan 3 keer per week poept. Als de ontlasting te lang in de darm achterblijft, wordt deze hard en komt er vaak met moeite uit. Dit komt doordat er water aan de ontlasting wordt onttrokken.

Verstopping (obstipatie) is een opeenhoping van veel poep in de darmen. Hoe langer de poep in de darmen blijft, hoe groter en harder dit wordt. Poepen gaat dan steeds moeilijker en kan pijn gaan doen. Het kind krijgt meestal buikpijn en wil, kan of durft niet meer te poepen.

Vieze broeken (feces incontinentie) kunnen een gevolg van verstopping zijn. In bijna alle gevallen verliezen kinderen onvrijwillig ontlasting in het ondergoed. Dit komt doordat dunne ontlasting langs de harde poep in het ondergoed lekt, ook wel overloopdiarree genoemd. Ook kan dit komen doordat het kind het moeilijk vindt om tijdig naar de poepaandrang te luisteren of het gewoonweg niet meer voelt.

Als uw kind last heeft van deze klachten, heeft dit soms verregaande gevolgen voor uw gezin. Misschien wordt uw kind gepest om de geur die het met zich meedraagt. Of wil uw kind absoluut niet meer naar zwemles. Onzekerheid en verdriet kunnen ertoe bijdragen dat uw kind zich anders gedraagt dan zijn leeftijdgenoten. Ook voor u als ouder is dit niet gemakkelijk en frustrerend.

Mogelijke oorzaken:

  • Vezelarme voeding (witbrood, te weinig groente en fruit);
  • Te weinig drinken, waardoor ontlasting te droog wordt;
  • Te weinig lichaamsbeweging waardoor de darmwerking te weinig wordt gestimuleerd;
  • Een niet goed verlopen zindelijkheidstraining;
  • Spanningen thuis of op school of andere vormen van stress;
  • Niet op tijd naar het toilet gaan (te druk met spelen);
  • Niet durven poepen (harde ontlasting kan een scheurtje in de anus veroorzaken, waardoor poepen pijnlijk is);
  • Angst voor het poepen (bijvoorbeeld nadat er een wondje aan de anus is geweest of nadat poepen heel pijnlijk is geweest);
  • Psychische problemen bij het kind;
  • Veel onrust en weinig regelmaat in het gezin.

Hoe herkent u obstipatie bij uw kind?

De volgende verschijnselen kunnen erop wijzen dat uw kind last heeft van obstipatie:

  • Donkere, brede of harde ontlasting
  • Gasvorming en/of winderigheid: in de darmen bevinden zich bacteriën die gassen produceren. Als voedselresten lang in de darm achterblijven, neemt de hoeveelheid gassen toe. Sterk ruikende winden zijn hiervan het gevolg
  • Zeurende of krampende buikpijn: darmen maken knijpende bewegingen om de ontlasting te verplaatsen en uit te persen. Bij obstipatie kan de darm de ontlasting niet verwijderen, waardoor de darm steeds harder gaat knijpen. Dit kan erg pijnlijk zijn, net als het uitpersen van de harde ontlasting. Deze pijn kan er voor zorgen dat het kind de ontlasting ophoudt, wat de verstopping verergerd. De pijn centreert zich vaak rondom de navel.
  • Verminderde eetlust. De ophoping van ontlasting in de darm veroorzaakt een verzadigd en opgeblazen gevoel, waardoor de eetlust verminderd.
  • Braakneigingen (alleen in extreme gevallen). Tijdens of na de maaltijd door het volle gevoel.
  • Overloopdiarree: door obstipatie ontstaat in het onderste gedeelte van de darm een grote, vaak harde hoeveelheid ontlasting. De hoeveelheid is moeilijk uit te persen, maar dunne ontlasting kan er langs lekken. Het ruikt zeer onaangenaam en veroorzaakt poepvegen in luier of onderbroek. Tevens kan dit tot huidirritaties leiden.
  • Ontwijkgedrag/teruggetrokken gedrag; door de obstipatie is de aandrang verminderd en kan uw kind “ongemerkt “ ontlasting verliezen. Omdat het kind zich hiervoor schaamt, kan het gebeuren dat een kind zich terug trekt en niet meer met andere kinderen wil spelen of doet net of het probleem niet bestaat. (verdringing). Dit kan veel onbegrip opwekken in de omgeving. Het lijkt of het uw kind onverschillig laat, maar het tegendeel is waar.
  • Futloos, moe zijn; ook kan het zijn dat uw kin bij langer bestaande obstipatie zich futloos en moe gaat voelen. Er is weinig zin meer om zich ergens voor in te spannen, ook de stemming van uw kind kan veranderen.

DEC

Als u zich zorgen maakt over de poepgewoonten van uw kind, maak dan een afspraak met uw huisarts. Wellicht kan deze u al helpen met wat eenvoudige tips. Ook kan deze u en uw kind doorverwijzen naar een Darmzaken Expertise Centrum speciaal voor kinderen bij u in de buurt.

Poepdagboek

Een poepdagboek is een handig hulpmiddel om inzicht te krijgen in de stoelgang. Hierin kunt u bijhouden hoe vaak uw kind op de wc poept en hoe vaak hij of zij een “vieze broek” heeft. Daarnaast worden ook andere gegevens genoteerd in het dagboek zoals het hebben van buik- en/of poeppijn. Dit dagboek is voor ons een goede indicatie van hoe groot de problemen bij uw kind zijn. Het poepdagboek is hier te downloaden.